Trung thu: Nghề làm tiến sĩ giấy

Nhớ xưa kia cụ Tam nguyên Yên Đổ có bài thơ vịnh Tiến sĩ giấy mang ý vị tự trào vào bậc nhất văn học dân tộc. Hình ảnh ông tiến sĩ giấy cho đến nay vẫn mang giá trị biểu trưng sâu sắc. Đó là biểu tượng cho những giá trị truyền thống đã dần mai một, hoặc đang từng bước đổ vỡ trong thời đại giá trị thực không còn được coi trọng, mọi thứ đã có thể dùng tiền để mua bán, đổi chác, xuất hiện trong xã hội nhiều kẻ chỉ có hư danh mà không có thực học. Và bởi ý nghĩa thời đại đó, dân gian vẫn lưu truyền hình ảnh này, đặc biệt trong mùa trung thu hàng năm.

Làm quen với các loại đồ chơi Trung thu từ nhỏ, năm nay ở tuổi 50 nhưng chị Nguyễn Thị Tuyến đã có gần 40 năm gắn bó với nghề. Với mong muốn giữ nghề truyền thống để mang thêm nhiều niềm vui đến cho trẻ em khắp thôn xóm, chị đã một mực gắn bó với những kéo, những giấy, những hồ, những tre nứa... kiên trì, tỉ mỉ hoàn thiện món đồ chơi dân gian. 

Hàng chục năm trời gắn bó với nghề này chị Tuyến vẫn tâm đắc nhất với hình ông tiến sĩ giấy. Chị bảo, với chiếc đèn hình ông tiến sĩ này trẻ con chơi xong có thể đặt ở bàn học để nhắc nhở mình phấn đấu. Những phụ huynh mua tặng con cũng mong muốn loại đèn này đem lại may mắn cho con vào dịp đầu năm học mới. 

Gia đình chị Tuyến là những người cuối cùng giữ lại nghề làm đồ chơi trung thu ở thôn Hậi Ái, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội.

Hàng chục năm trời gắn bó với nghề này chị Tuyến vẫn tâm đắc nhất với hình ông tiến sĩ giấy.

Con chị Tuyết, Nguyễn Thị Ánh đang hoàn thiện hình ông tiến sĩ giấy.

... Với tư thế uy nghiêm, đủ mũ áo, cân đai, lọng che.

Ông Tiến sĩ giấy thường được bày trong mâm cỗ chơi trăng, sau khi phá cỗ sẽ được trẻ em rước đi khắp làng.

... và gửi theo ước vọng con trẻ sẽ học hành chăm chỉ, đỗ đạt, nên người.

Ông tiến sĩ giấy được Bảo tàng dân tộc học và các nhà trên phố cổ đặt hàng trước.

Những người làm ra những món đồ chơi không chỉ để người mua thưởng thức trong đêm trăng mà qua đó họ cũng gửi gắm những bài học có giá trị.

Tuy nhiên những ông tiến sĩ giấy cũng như nhiều món đồ chơi trung thu truyền thống khác đang phải đối mặt với nhiều đồ chơi ngoại nhập.

Chia tay gia đình chị, chia tay những ông tiến sĩ giấy vừa được hoàn thành nằm ngay ngắn trong một góc chờ ngày "xuất xưởng" đến với trẻ nhỏ khắp nơi. Không biết liệu mai này, có ai còn nhắc đến ông trong ngày phá cỗ tháng tám?

Theo afamily.vn