Lễ hội Gion

Lễ hội Gion (祇園祭, còn được gọi là Gion Matsuri) – được lấy tên từ một quận của Tokyo, tổ chức hằng năm tại Kyoto và là một trong những lễ hội nổi tiếng nhất tại Nhật Bản. Lễ hội này được tổ chức trọn tháng bảy và có thể xem là tâm điểm tháng này của Tokyo, điểm nhấn của lễ hội là một cuộc diễu hành, được biết đến với cái tên Yamaboko Junko vào ngày 17/7.

Lễ diễu hành Yamaboko Junko

Khu vực thương mại của Tokyo sẽ được dành riêng cho người đi bộ trong suốt 3 đêm diễn ra lễ hội cực lớn này. Các đêm này được biết đến với cái tên yoiyama (ngày 16/7), yoiyoiyama (15/7) và yoiyoiyoiyama (14/7). Con đường được tổ chức thành một dãy phố dài gồm các quầy hàng bán thức ăn như yakitori (gà xiên nướng), taiyaki (bánh cá nướng), takoyaki (bạch tuộc viên), okonomiyaki (bánh xèo Nhật Bản), các món bánh ngọt truyền thống và nhiều món ăn đặc sắc khác. Các cô gái khi tham gia lễ hội sẽ diện những bộ yukata (kimono mùa hè) đi bộ trên phố, trong tay là những chiếc túi đựng tiền truyền thống cùng quạt giấy.

 Các quầy hàng bán thức ăn và các cô gái trong bộ Yukata

Trong suốt đêm hội yoiyama của cuộc diễu hành, vài thương nhân sẽ mở cửa nhà cho khách vào tham quan, trưng bày những cổ vật quý giá của gia đình. Phong tục này được biết đến với tên gọi Byobu Matsuri hay Lễ Hội Bình Phong. Đây cũng là một cơ hội quý giá để tham quan các dinh thự truyền thống ở Tokyo.

Các thương gia trưng bày các cổ vật có giá trị của gia đình

Lịch sử:

Lễ hội này được bắt nguồn từ một trong những trình tự của lễ tẩy trần để làm dịu đi suy nghĩ gây hỏa hoạn, lũ lụt và động đất của các vị thần. Năm 869, người dân phải chịu đựng bệnh dịch và dịch hạch được cho là cơn thịnh nộ của thần Gozu Tenno. Hoàng đế Seiwa đã chỉ thị cho người dân gửi lời cầu nguyện của mình đến vị thần tại điện thờ Yasaka, Yusanoo-no-mikoto. 66 mũi kích được cách điệu, mỗi cái tượng trưng cho mỗi tỉnh thành của Nhật Bản cũ, đã được chuẩn bị và dưng thẳng ở Shinsen-en – một khu vườn và điện thờ di dộng (mikoshi) từ đền thờ Yasaka.

Kiệu Mikoshi

Phong tục này được lặp đi lặp lại mỗi lần có bạo động diễn ra. Năm 970, nó được quy định là một sự kiện hằng năm và kể từ đó rất ít khi bị phá vỡ. Sau này, trong thời Edo (1603 – 1868), khi quyền lực và sức ảnh hưởng của tầng lớp thương nhân ngày càng to lớn, họ tổ chức lễ hội này càng công phu hơn như một cách để gây dựng danh thế.

Năm 1533, tướng quân Mạc phủ Ashikaga cho ngừng tất cả các sự kiện tôn giáo và đã nhận rất nhiều lời phản đối của người dân, họ nói rõ rằng sẽ có thể bỏ các nghi lễ, nhưng không thể thiếu các đoàn diễu hành. Việc này đánh dấu sự phát triển thành hình thức như hiện nay của lễ hội. Những xe rước nhỏ từng bị mất hay phá hủy trong suốt thế kỉ đều được phục hồi lại, và những người thợ dệt vùng Nishijin cung cấp những tấm thảm dệt mới để thay thế cho những tấm thảm cũ. Khi không còn dùng đến nữa, những chiếc xe và thần khí sẽ được cất giữ trong một nhà kho đặc biệt khắp khu vực thương mại Kyoto dưới sự theo dõi của những người dân địa phương.

Lễ hội này cũng là một sự kiện quan trọng được nhắc đến trong tiểu thuyết của Yasunari Kawabata, cùng với Lễ hội Jidai và Lễ hội Aoi, là “ba lễ hội vĩ đại” của Thủ Đô Cũ mà ông đã miêu tả. 

Lịch trình:

Sau đây là danh sách các sự kiện được chuẩn bị hàng năm cho lễ hội.

Từ mùng 1 đến mùng 5 tháng 7: Kippuiri, bắt đầu lễ khai mạc trong mỗi khu phố tham gia.

Mùng 2 tháng 7: Kujitorishiki, chơi xổ số để lấy thứ tự diễu hành, được diễn ra tại hội trường thành phố

Mùng 7 tháng 7: Lễ viếng thăm điện thờ bởi những đứa trẻ chigo của Ayagasaboko.

Mùng 10 tháng 7: diễu hành cùng đèn lồng để chào đón điện thờ di động mikoshi.

Mùng 10 tháng 7: Mikoshi Arai, lễ thanh tẩy điện thờ mikoshi bằng nước thiêng từ sông Kamo.

Mùng 10 đến 13 tháng 7: Lắp ráp xe rước.

Sáng 13 tháng 7: Lễ viếng thăm điện thờ bởi những đứa trẻ chigo của Naginataboko.

Chiều 13 tháng 7: Lễ viếng thăm điện thờ bởi những đứa trẻ chigo của điện thờ Kuse.

Ngày 14 tháng 7: Đêm hội yoiyoiyoiyama.

Ngày 15 tháng 7: Đêm hội yoiyoiyama.

Ngày 16 tháng 7: Đêm hội yoiyama.

Ngày 16 tháng 7: Yoimiya shinshin hono shinji, biểu diễn nghệ thuật phục vụ người dân

Ngày 17 tháng 7: Lễ diễu hành của cỗ kiệu yamaboko.

Ngày 17 tháng 7: Lễ diễu hành rước mikoshi từ điện thờ Yasaka đến thành phố.

Ngày 24 tháng 7: Lễ diễu hành của hanagasa hay “những chiếc lọng hoa”.

Ngày 24 tháng 7: Lễ diễu hành rước mikoshi từ thành phố đến điện Yasaka.

Ngày 28 tháng 7: Mikoshi arai, thanh tẩy mikoshi bằng nước thánh từ song Kamo.

Ngày 31 tháng 7: Lễ bế mạc tại đền thờ Eki.

Chigo viếng thăm điện thờ

Xe rước Yamaboko:

Những chiếc xe rước trong đoàn diễu hành Yoiyama sẽ được chia ra làm 2, một là Hoko, một là Yama và thường được gọi chung là Yamaboko (hay Yamahoko). Có 9 Hoko lớn (gồm cột dài hoặc kích), đại diện cho 66 cây giáo đã được sử dụng trong lễ thanh tẩy gốc, và 23 Yama nhỏ hơn chứa các hình nộm với kích cỡ bằng người thật của những người nổi tiếng và quan trọng. Tất cả những chiếc xe rước đều được trang trí bằng những tấm thảm dệt tuyệt đẹp từ Nishijin (vùng dệt thảm tốt nhất ở Nhật Bản) và từ khắp các nơi trên thế giới. Để thêm tính nghệ thuật, có rất nhiều nhạc sĩ và nghệ sĩ cổ truyền ngồi trên xe rước. Năm 2009, Yamaboko được xếp vào danh sách Các Di sản Phi vật thể cần được bảo tồn của nhân loại.

Mỗi năm, các hộ gia đình chịu trách nhiệm bảo quản xe rước sẽ tổ chức một buổi họp đặc biệt để quyết định trình tự mình phụ trách trong lễ hội. Các phiếu rút thăm sẽ được cấp tại một buổi lễ đặc biệt trước khi cuộc diễu hành diễn ra, trong khi Thị trưởng của Kyoto mặc áo choàng học giả. Trên Naginata là một chigo – tiểu đồng của các vị thần, cậu bé mặc áo choàng Shinto và đội mũ phượng bằng vàng, chigo được các gia đình thương gia ở Kyoto thống nhất chọn lựa. Sau vài tuần trải qua lễ thanh tẩy đặc biệt, cậu bé sẽ sống tách biệt để tránh các ảnh hưởng ô uế như sự hiện diện của phụ nữ trong suốt thời gian đó. Cậu bé sẽ được ngồi trên đỉnh của xe rước và không được phép chạm xuống mặt đất. Chigo sẽ phải cắt một sợi dây thánh (shimenawa) với một vết cắt duy nhất để bắt đầu lễ hội.

Xe rước Hoko:

Trọng lượng: khoảng 12.000kg

Chiều cao: khoảng 25m từ mặt đất đến đỉnh và khoảng 8m từ mặt đất đến mái.

Đường kính bánh xe: khoảng 1.9m

Số người tham gia đoàn điễu hành: khoảng 30-40 người kéo xe, thường sẽ có 2 người đàn ông chỉ huy bằng nêm.

Xe rướcYama:

Trọng lượng: 1.200 đến 1.600kg

Chiều cao: khoảng 6m

Số người tham gia đoàn diễu hành: 14-24 người kéo, đẩy hoặc khiêng xe.

Nguồn: vnsharing.net