Mời các bác đọc và cảm nhận:
Con người ta, bao nhiêu sự kiện có thể quên, nhưng những kỷ niệm tâm hồn thì sẽ nhớ mãi, có khi ám ảnh suốt đời. Tôi còn nhớ như in, đó là những năm 60, 61 của thế kỷ trước. Khi ấy, tôi mới chỉ là một cậu bé ở tuổi vị thành niên, nhưng trái tim đã biết rung động trước một đôi mắt có “Rặng mi dài xao động ánh dương vui”. Một lần, tôi rủ một bạn nữ đi xem chiếu bóng ở rạp Long Biên tại phố Hàng Chiếu, Hà Nội. Lần ấy rạp chiếu phim Liên Xô có tên Khát khá hay, được tuổi trẻ lúc đó rất ưa thích. Nhân vật chính của phim là Ma-sa một cô gái xinh đẹp và có một tình yêu say đắm, lãng mạn. Nội dung tình tiết phim tôi không còn nhớ rõ, nhưng có một bài hát do cô Ma-sa hát trong phim thì ngay sau khi xem xong, đã để lại ấn tượng thật đặc biệt cho khán giả. Và cô bạn khi ấy đã vô cùng thích thú bài hát này, đến nỗi sau đó tôi phải mua vé vào xem bộ phim một lần nữa để nghe lại bài hát cho thuộc, đặng sẽ hát cho cô nghe (hồi ấy, tôi là một cậu bé hát hay). Đó là bài Đôi bờ. Rất may là sau đó một thời gian, bài hát này trở nên nổi tiếng và có ai đó đã dịch ra lời Việt, mà lúc xem phim, dĩ nhiên là nhân vật Ma-sa hát bằng tiếng Nga. Bài hát ngắn gọn, được tổ chức ở thể một đoạn với bốn câu nhạc khá vuông vức, âm vực lại được khống chế trong quãng 10, quả là quá lý tưởng để bất kỳ ai cũng có thể hát được dễ dàng. Và giai điệu thì rất lôi cuốn. Chỉ nghe qua một lần, người ta có thể nhập tâm và thuộc ngay: “Đêm dài qua dưới mưa rơi em mong chờ anh tới. Cây cỏ hoa như nói nên lời em hạnh phúc nhất đời. Lòng em tin thắm thiết yêu anh với tình yêu thiết tha. Một dòng sông sóng nước long lanh đôi bờ đâu cách xa”. Tất nhiên lời bài hát hay hơn phần dịch ở trên nhiều. Dễ hiểu vì người dịch phải tuân thủ thanh điệu (các dấu) của tiếng Việt, chỉ có thể dịch ý mà không thể chuẩn xác từng từ.
Cô bạn gái của tôi khi ấy quá mê bài hát này. Cứ ở bên tôi là cô lại yêu cầu tôi hát. Khi giai điệu bài ca vẫn còn đang lan truyền khắp nơi thì tuổi trẻ Việt Nam lúc ấy lại biết đến một bài hát Nga khác cũng rất quyến rũ. Đó là bài Chiều ngoại ô Mát-xcơ-va của V.Xa-la-vi-ốp Xe-đôi và M.Ma-tu-xốp-xki: “Chiều thanh vắng là đây âm thầm gió rì rào. Rừng cây chim muông lắng suốt canh thâu. Ôi thân thiết những chiều ngoại thành bao trìu mến. Mát-xcơ-va bao lời hát ân tình…”. Có thể nói đó là hai bài tình ca Nga in đậm dấu ấn trong tâm khảm người Việt Nam lúc bấy giờ. Ai yêu âm nhạc không thể không thuộc lòng rồi hàng loạt các bài hát Nga nổi tiếng khác đã lần lượt đến với công chúng Việt Nam: Cuộc sống ơi! Ta mến yêu (E.Kôn-ma-nốp-xki và K.Van-xen-kin), Xi-bê-ri nở hoa (V.Mu-ra-ne-ri và E-xôt-cốp-xla), Hắc Hải của tôi (Ô.Phen-sman và M.Ma-tu-xốp-xki), Tiếng hát trái tim, Thời thanh niên sôi nổi, Ka-chiu-sa, Nghệ sĩ với cây đàn, Đỉnh núi Lê-nin, Nụ cười, Chiều hải cảng, Triệu bông hồng…
Đặc điểm của bài hát Nga là luôn ngắn gọn, khúc triết, có cấu trúc âm điệu giản dị, âm hình tiết tấu không rắc rối, âm vực không rộng. Ca khúc nghệ thuật nhưng mang tính đại chúng rõ rệt, dễ vào lòng người, phổ cập. Chủ đề nội dung thì luôn làm nổi rõ sứ mạng công dân của người Nga đối với Tổ quốc, đất nước. Những bài tình ca đằm thắm, tha thiết, sôi nổi mà lại thâm trầm, nổi rõ một tính cách Nga nhất quán: nồng nhiệt, đôn hậu, cởi mở, chân thành, luôn lạc quan. Có lẽ những yếu tố này đã rất gần gũi với tâm hồn người Việt Nam nên chúng ta nhanh chóng trở nên yêu thích và cảm thấy rất gần gũi, thân quen, gắn bó với những bài hát Nga. Điều đặc biệt thú vị là có rất nhiều người Việt chúng ta, dẫu chưa một lần được đặt chân tới nước Nga nhưng luôn cảm thấy xứ sở này thân quen như quê hương mình vậy. Đó chính là một phần đáng kể nhờ ở sức sống của những bài hát vừa nhắc tới đã trú ngụ lâu bền trong tâm khảm công chúng Việt Nam.
Tôi có một người bạn Nga tên là Lút-mi-la Cốp-xê-lốp-na. Chị đã nhiều lần sang Việt Nam, nói sõi tiếng Việt và khá am tường văn hóa dân tộc ta. Chị đặc biệt yêu thích âm nhạc Việt Nam, thuộc khá nhiều dân ca, đặc biệt là quan họ Bắc Ninh. Ngoài ra, chị cũng hát được một số ca khúc mới. Chị đã có một so sánh giữa âm nhạc Nga và âm nhạc Việt Nam như sau: “Âm nhạc Việt Nam thì điệu đà, bóng bẩy, nghe rất thích nhưng khó hát, tập lâu mới được vì giai điệu lên xuống quá uốn lượn, nhiều khi lắt léo, cầu kỳ còn nhạc Nga thì dung dị, chất phác, rất dễ hát, càng hát càng thích thú…”.
Với riêng tôi, những âm điệu Nga là cả một thế giới kỳ thú, luôn làm rung trong trái tim những xao động êm đềm, gắn với bao kỷ niệm tâm hồn của một thời hoa niên, dẫu đã lùi xa vào dĩ vãng, nhưng đến hôm nay, vẫn còn nguyên vẹn sức hấp dẫn và chắc chắn sẽ còn đi theo suốt cuộc đời.
Một Bài hát nổi tiếng minh họa : Thời thanh niên sôi nổi
(ST)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét